Coaching

Coaching
Schrijversportaal

vrijdag 31 januari 2020

Boekhouders van de Holocaust. Nederlandse ambtenaren en de collaboratie



Boekhouders van de Holocaust


 PERSBERICHT 
Hilversum, Uitgeverij Verbum, 28 januari 2020 
Boekhouders van de Holocaust van Rob Bakker 
Nederlandse ambtenaren en de collaboratie 
Na het lezen van Boekhouders van de Holocaust. Nederlandse ambtenaren en de collaboratie van Rob Bakker ontkomen we er niet meer aan. De conclusies en het eindoordeel lijken onweerlegbaar. De Nederlandse overheid heeft op grote schaal gecollaboreerd met de nazi’s als het gaat om de Jodenvervolging in Nederland. Dat gebeurde soms proactief, altijd consciëntieus, regelmatig enthousiast en vaak zonder dat de bedenkers en uitvoerders van de genocide erom vroegen. Samen met de bezetter heeft de Nederlandse overheid in al zijn geledingen samengewerkt om het net rond de Joodse medelanders strak aan te trekken en ze kwetsbaar uit te leveren. Hebben de ambtenaren zich hiermee schuldig gemaakt aan moord? Nee, de schuldigen blijven de Duitsers. Maar welk juridisch oordeel moeten we na de studie van Rob Bakker vellen? 
Een tweede onontkoombare conclusie is dat de Nederlandse overheid zich op grote schaal schuldig heeft gemaakt aan institutioneel antisemitisme, tijdens de oorlog maar ook erna. De voorbeelden en bewijzen zijn overvloedig aanwezig. In Boekhouders van de Holocaust worden ze allemaal nauwkeurig en wetenschappelijk gedocumenteerd en zonder stemmingmakerij opgediend. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Om dit te begrijpen heeft de auteur het papieren spoor van de bureaucratie gevolgd dat uitmondde in een spoor van ijzer, bielzen en uiteindelijk moord door de nazi’s. 
Verregaande collaboratie en institutioneel antisemitisme zijn in andere studies ook aan de orde gekomen, maar niet eerder is dit handelen integraal en samenhangend gepresenteerd. Twee dagen voor het publiceren van dit persbericht heeft minister-president Mark Rutte namens de regering excuses aangeboden voor het handelen van de overheid tijdens de Holocaust in Nederland. Dat heeft dus 75 jaar geduurd. Wel heeft de regering eerder excuses aangeboden voor haar ontoereikende en discriminerende bejegening van de Joden na de Tweede Wereldoorlog. Dit heeft geresulteerd in een collectieve schaderegeling voor een aantal zaken. Op enkele onderdelen is er eerder excuus aangeboden door het Korps Marechaussees en enkele politiekorpsen zoals dat van Amstelveen. Ook de Hoge Raad die alle anti-Joodse maatregelen sanctioneerde heeft toegegeven verkeerd te hebben gehandeld. De Nationale Spoorwegen (inmiddels geprivatiseerd) heeft recent nogmaals schuld erkend en een individuele compensatie aangeboden. Maar de rest van bureaucratisch Nederland, met name de Rijksoverheid en de gemeenten, heeft zich lang in stilzwijgen gehuld. Nu de regering excuses heeft aangeboden kan het boek Boekhouders van de Holocaust zonder terughoudendheid, voorbehouden of kanttekeningen worden gelezen en geaccepteerd. 
De rol die de overheid gespeeld heeft bij de Jodenvervolging blijft voor alle nabestaanden nog steeds moeilijk te verkroppen. Na excuses volgen veelal schadevergoeding en lering. Welke spelregels moeten er aan ambtelijk Nederland worden opgelegd en gehandhaafd om te voorkomen dat ambtelijke gezagsdrager toch weer terugvallen in wat hen nadrukkelijk verboden was? Het was op basis van het Landoorlogreglement en de Aanwijzingen (Hoe 
moesten ambtenaren handelen bij een bezetting?) nadrukkelijk verboden om mee te werken met een bezetter aan het deporteren van burgers. Bijna niemand heeft er tijdens of na de oorlog gewag van gemaakt dat ambtenaren massaal deze regels overtraden. Ook na de oorlog is dat nooit een serieus onderwerp geweest. Er zijn collaborerende ambtenaren na de oorlog veroordeeld, maar nooit als het alleen ging om hun bijdrage aan de Jodenvervolging. 
Boekhouders van de Holocaust geeft een treffend en indringend beeld van de rol die ambtenaren hebben gespeeld in de Holocaust en hoe gebrek aan solidariteit met de Joden de geschiedenis niet grijs maar een gitzwart heeft gekleurd. Hoe moet herhaling voorkomen worden? 
Lezing en paneldiscussie 
Op maandag 6 april 2020 om 15.00 uur wordt het boek gepresenteerd en zal de auteur een voordracht houden in De Balie te Amsterdam. Aansluitend zal een paneldiscussie plaatsvinden met diverse deskundigen. Toegang is gratis. Aanmelden graag via info@verbum.nl. 
Foto auteur: © Titia Hahne 
Rob Bakker (Bussum 1949) is journalist, auteur en historicus. Hij studeerde Holocaust- en Genocidestudies (UvA). Op basis van zijn doctoraalscriptie uit 2011 deed hij aanvullend onderzoek en in combinatie met de laatste actuele holocauststudies maakt hij van de voorheen ‘Joodse’ geschiedenis stap voor stap een uitgesproken Nederlandse geschiedenis. 
Meer informatie? 
Gerton van Boom, uitgever 
06-54976668, g.vanboom@verbum.nl 
www.verbum.nl 
Gebonden, 736 bladzijden 
Prijs: € 29,50, E-book: € 7,95 
ISBN: 9789074274920 
Boekhouders van de Holocaust wordt begeleid door twee gratis digitale side-boeken. 
Jacob L. Lentz heeft o.a. het onvervalsbaar geachte persoonsbewijs ontwikkeld. Hij wordt gezien als het gepersonaliseerde voorbeeld van de ambtelijke collaborateur. Ter verdediging van alle aantijgingen heeft hij na de oorlog een verschoonschrift geschreven. Zijn memoires zijn in deze uitgave integraal opgenomen en voorzien van een inleiding van Rob Bakker. 
De auteur heeft ook het tweede digitale boek samengesteld met relevante documenten waar ambtenaren zich aan moesten houden in hun relatie met de bezetters. Deze richtlijnen en verordeningen zijn grotendeels in de la blijven liggen en, voor zover ze wel gelezen en verspreid werden, zijn ze massaal genegeerd. Ook bij deze uitgave schreef Rob Bakker een inleiding. Deze uitgave kan gezien worden als bijlage bij Boekhouders van de Holocaust. Nederlandse ambtenaren en de collaboratie
Beide publicatie zijn gratis te downloaden via de website, verbum.nl. 
Rob Bakker 
Boekhouders van de Holocaust 
Nederlandse ambtenaren en de collaboratie 
De Holocaust kent volgens de beroemde Holocausthistoricus Raul Hilberg daders, slachtoffers en omstanders. Maar twee groepen verdienen een aparte vermelding: de overheid en het bedrijfsleven. Volgens Hilberg vielen deze participanten in Duitsland onder de daders. In de bezette landen werden de overheden niet onder de daders geschaard, maar toch speelde de bureaucratie in ieder bezet land een belangrijke, zo niet cruciale rol. Ook de overheid in Nederland. Vanaf het allereerste begin waren de Nederlandse ambtenaren niet alleen gesprekspartner van de Duitsers, maar ze waren vooral betrokken en actief: vanaf het eerste ambtelijke anti-Joodse formulier waar een ambtenaar zijn handtekening onder zette, tot en met de planning en uitvoering van de Jodenvervolging. 
Vrijwel alle 200.000 ambtenaren vulden een ariërverklaring in, mede in navolging van ’s lands hoogste rechtscollege de Hoge Raad en het College van Secretarissen-Generaal. Ambtenaren van de bevolkingsregisters in 1050 gemeenten registreerden 160.000 burgers van Joodse afkomst. Zoals een Nederlandse topambtenaar schreef aan de Duitsers bezetters: ‘Bevolkingsboekhouding is dienen.’ 
De Joodse burgers werden ontrecht door overheid en juristen, beroofd met medewerking van het bedrijfsleven, notariaat, makelaars en andere bemiddelaars. Nederlandse politieagenten haalden Joodse burgers uit hun huis. Gemeentelijke trammaatschappijen en Nederlandse Spoorwegen vervoerden de gedeporteerden. Nederlandse marechaussee en politie bewaakten kampen. Kortom, de Joden zijn door ambtenaren getekend, afgeschreven en afgevoerd. De Joden waren een brandoffer, de letterlijke vertaling van het woord ‘Holocaust’. Van de 140.000 zogenoemde vol-Joden zou bijna 75 procent de oorlog niet overleven, het hoogste percentage in bezet West-Europa. Een zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis. Een gitzwarte bladzijde voor ambtelijk Nederland. 
Rob Bakker (Bussum 1949) is journalist, auteur en historicus. Hij studeerde Holocaust- en Genocidestudies (UvA). Op basis van zijn doctoraalscriptie uit 2011 deed hij aanvullend onderzoek en in combinatie met de laatste actuele holocauststudies maakt hij van de voorheen ‘Joodse’ geschiedenis stap voor stap een uitgesproken Nederlandse geschiedenis. 
www.verbum.nl 
Gebonden, 736 bladzijden 
Prijs: € 29,50 
E-book: € 7,95 

ISBN: 9789074274920 

maandag 20 mei 2019

zaterdag 7 oktober 2017

woensdag 17 mei 2017

Echtgenoten, roman

Jongens waren we niet meer, en aardig waren we nooit geweest. 
Zoals schrijvers altijd hetzelfde boek schrijven en vrouwen altijd dezelfde man trouwen, zo vermoorden echte mannen altijd dezelfde vrouw. Dromen zijn niet echt, maar daar kunnen echtgenoten niet mee leven. Liever dan de droom om te brengen, doen ze het de vrouw, die de droom belichaamde.

Dit is het verslag van zeven mannen, echtgenoten en echte mannen. Meer smaken zijn er niet, al kijken de zeven mannen zeven keer anders naar zichzelf en schept iedere vrouw haar eigen echtgenoot, haar eigen fantasieman. Maar dat doen de mannen ook met hun vrouwen.

dinsdag 20 september 2016

Interview Gooi- en Eemlander van Susanne van Velzen, 16 juli 2016

De Filosofie van Rob Bakker: "Niet zeuren maar tikken"

vrijdag 10 juni 2016

Presentatie Het Mysterie van de 100...

Marsleider en voorzitter van de 4Daagse van Nijmegen, Johan Willemstein, neemt het eerste exemplaar aan van Het Mysterie van de 100... uit handen van auteur, Rob Bakker. Deze vierdaagsethriller is geschreven ter gelegenheid van de 100-ste Vierdaagse van Nijmegen, het grootste meerdaagse wandelevent ter wereld. Het heet ook niet voor niets The Walk of The World.

In alle staten


zondag 24 april 2016

Het Mysterie van de 100...(duizend woorden)

Thriller dit jaar is weer af. Eigenlijk 110.000 woorden, 13.000 weggeflikkerd en daar zaten best aardige woorden bij hoor. Boek is 500.000 aanslagen (inclusief spaties) en de Vierdaagse van Nijmegen, waar de thriller is gesitueerd, telt met 50 kilometer per dag in vier dagen zo'n 500.000 stappen. Dus liep ik de Vierdaagse op mijn vingertoppen. Alleen schreef ik dit niet in vier dagen, maar in vier maanden, exclusief redactie, correctie en vooral veel weggooien. Het boek wordt 27 mei gepresenteerd in Nijmegen en Marsleider Johan Willemstein gaat het eerste exemplaar in ontvangst nemen. Fijn al die cijfers, maarre... hoop dat de lezertjes het een goed boek vinden. Koop het voor 14,95 en laat horen wat u er van vindt? 4daagsethriller.nl

donderdag 8 oktober 2015

Vierdaagsethriller 2016: Het Mysterie van de 100...

Nijmegen, 100 is Groot Geluk
De temperatuur in Nijmegen was stijgende en dat zou het met de dag doen. Tegen die voorspelling kon geen meteoroloog tegenop want deze temperatuurstijging was al een jaar bekend: direct na afloop van de 99ste Vierdaagse. Het getal 100 was niet zomaar een cijfer, het was een overwinning op de tijd, het was geschiedenis, het was verleden en toekomst, het was onsterfelijkheid. De temperatuur steeg in de lucht, bij de mensen, in de straten, in de geluiden, in de ogen van de mensen.  
Iedere Vierdaagse heeft zijn eigen mysteries. Iedere Vierdaagse heeft zijn eigen verhalen van al die duizenden mensen die ieder jaar meelopen. En ieder jaar kwamen er weer andere verhalen uit heden en verleden naar boven. Deze honderdste Vierdaagse had een verhaal dat na vele jaren naar boven kwam in een groep van vijftig mensen die een mysterie deelden zonder dat ze dit wisten. Het cijfer 100 is een Harshad-getal. En Harshad betekent in het Sanskriet, de eeuwenoude taal van het gehele Midden-Oosten: ‘Groot Geluk’. En dat had deze groep wel nodig.
Het verhaal van een diamant waarvoor bloed is gevloeid en weer zal vloeien: De Ster van het Oosten. Een Missieschip met de codenaam Saladin, met een dodelijke lading voor het Europese waterstelsel. Een thriller tegen de achtergrond van de Nijmeegse Vierdaagse en met een gevecht tegen de tijd om een diefstal, een moord en een aanslag op te lossen en te verijdelen. 

Uitgave: Uitgeverij Logikos, Nijmegen. Verschijningsdatum: mei 2016.

woensdag 29 juli 2015

Aan de slag


donderdag 16 juli 2015

maandag 24 maart 2014

Gouden Beelden

Het grappige was: we mochten onze Gouden Beelden geen "Emmy" noemen, want die titel was voorbehouden aan de National Academy of Arts and Sciences. Dus we noemden onze prijs Het Gouden Beeld. We werkten samen met de internationale Emmy-organisatie in New York. We mochten van de Emmy's de term Academy Awards wel gebruiken, zoals zij zelf ook doen, maar niet van de Oscar-organisatie. Die lieten via hun advocaten weten dat zij de term Academy Awards hadden vastgelegd. Dubieus, want een Award van een Academie, of Academy op zijn Engels, is gewoon een Academy Award. Gelukkig hadden we die juridische klif omzeild, door een apart Stichting Nederlandse Academy Awards op te richten. Dus werden onze prijzen De Gouden Beelden van de Stichting Nederlandse Academy Awards...
Van de advocaten hebben we nooit meer gehoord. Alleen onze 160-kopppige vakjuries werden wel moe van het verplichte "Stichting" erbij te noemen. 'Wat moesten we er ook al weer bij zeggen?' Ook Fons werd daar als een van de voorzitters wel eens ongeduldig van.


woensdag 12 juni 2013

De Baarnse Tekstwinkel


Een oude droom.
Een klein winkeltje, waar op bestelling teksten besteld kunnen worden. Een bescheiden etalage, een ouderwetse deur met klingelbel. In de winkel staan een paar oude houten stoelen, waar mensen geduldig op hun beurt wachten.
Een oud vrouwtje is aan de beurt.
'Ik zoek een mooie trouwspeech voor mijn kleindochter. Wat moet dat kosten?'
Bescheiden opent ze haar hand, met op de palm een paar kopeken.
'Daar heb ik nog wel een mooie speech voor liggen', beloof ik. 'Hoe heet ze?'
Ze vertelt.
'Ga even rustig zitten, ik schrijf hem zo voor u uit. 'Even de bestelling voor de postkoetsendealer laten bezorgen.'
Ik doe mijn eerste auto-advertentie in een envelop en roep de bode.
'Duurt het nog lang? vraag het oude vrouwtje.
Ik begin snel te tikken. Bewonderend kijkt iedereen naar het nieuwste van het nieuwste: mijn typemachine.
'Kan die ook mailen?' vraagt het vrouwtje verbaasd.

woensdag 23 februari 2011

Hotel Con Corazon met het hart


Zo kan het dus ook. Een paar jaar geleden kwamen wat studiegenoten van de faculteit Geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht, (waaronder studiecollega Marcel Zuidhof) zeg maar het deeltijdklasje van de oudere jongeren, op het idee om hun managementervaring in ontwikkelingswerk te stoppen. Ze schreven een masterplan voor een op te richten hotel in Nicaragua. Ze bedachten een financiering. Ze plunderden de collega-deeltijdstudenten die aandeelhouder konden worden en het wonder geschiedde: het lukte.
Het eerste jaarverslag met winst is geschreven: op een omzet van nog geen 150.000 dollar werd een winstje geboekt van 15.000 dollar. En belangrijker: er is werkgelegenheid geschept, mensen kregen kansen die ze anders misschien moesten ontberen en kunnen weer andere mensen opleiden en kansen geven.
Ik ben met ex-medestudenten nog steeds een van de trotse aandeelhouders. Dat wil zeggen: in gedachten. We hebben als aandeelhouders geen bezit, geen zeggenschap en o ja, we mogen één keer per jaar een nacht gratis aldaar overnachten. Als er plaats is, wel te verstaan.
Ga eens naar de site en onder de Foundation lees je er meer over. Hulde voor de initiatiefnemers en huidig managementteam: Onno Oostveen, Marcel Zuidhof, Petra de Boer, Bart Terlingen, Jorma Turkenburg.

zaterdag 13 maart 2010

Digitale tijdperk: van papier naar prul

Als ik een papieren vakblad mag adviseren, wil de uitgever weten: hoe gaan we om met het digitale tijdperk? Vervolgens wil de uitgever het nieuws ‘eruit gooien’, dat zetten ze wel op de site. Net als de personeelswisselingen, die vervelende agenda en wat ze noemen ‘servicerubrieken’. Scheelt papier, druk en porti. Achtergronden opinie, dat drukken ze nog op papier. ‘Dat vult elkaar mooi aan’.
Wat overblijft is een gratis site met nieuws en de personeelsadvertenties. Met daarnaast een uitgekleed en onverplichtend blad dat zijn aantrekkelijkheid verliest: de spanning van het nieuws is weg en het ritme is uit het blad: lange verhalen en meningen blijven over. Het blad is niet meer compleet en dus niet noodzakelijk, het belandt op de stapel ‘te lezen’ en de werkster ruimt die stapel op. De site heeft inmiddels niet zo’n exclusieve plaats als de leestafel van de geadresseerde maar concurreert met honderden andere sites. De advertentie-inkomsten worden geschreven in dubbeltjes in plaats van euro’s. Einde blad en ‘de markt’ heeft het tenslotte gedaan.

maandag 30 november 2009

Scrabblewoord 2009: Worteltekenherstel

AMSTERDAM - Nu de economieën van de westerse landen weer beginnen aan te trekken, moeten we ons afvragen hoe het vervolg na de eerste maanden van herstel zal zijn. Zal dat herstel echt doorzetten, valt het stil, of dienen we zelfs rekening te houden met een nieuwe terugslag?

En dan de overheid. Die zal jarenlang moeten gaan bezuinigen. Zodra de particuliere sector weer aantrekt, gaat het grote bezuinigen beginnen. De economie zal daarom niet snel weer terugvallen – het patroon van de W, of in het Engels: de ‘double dip’ – maar wel gaan kwakkelen. Dus een ‘wortelteken’-herstel: eerst een V, en dan een aantal jaren van uiterst matige groei.

Jaap van Duijn is onafhankelijk beleggingsdeskundige.

zaterdag 23 mei 2009

Jeff Zucker, NBC Universal



"We are trading analogue dollars for digital pennies."

donderdag 7 mei 2009

Donald Duck in de Delta



De Nederlandse watersector is vreemd genoeg een onderschat gebied als het gaat om een loopbaan over het water. Het Nederlands Waterplatform heeft een stuurgroep Human Capital Water, die werkt aan het image van het water als carrière. Naar schatting 90.000 mensen werken aan water en voor 2012 moeten er zo’n 16.000 vacatures ingevuld worden.
Naast geëigende media als een carrièrebeurs, heb ik in de discussiegroep op Linkedin een aantal alternatieven aangedragen, zoals een Waterjaarboek, een Water-DVD, uiteraard een website, en Waterschool Tv.

Duck achter de dijken
Maar ook een campagne in de Donald Duck, met een eigen strip en webverwijzing. Maandelijks bereik je daarmee 1,8 miljoen mensen. Het is namelijk belangrijk dat scholieren al gewezen worden op waterwerk en dus ook hun scholing bijtijds kunnen kiezen. Met de Duck bereik je ook nog eens de ouders, niet onbelangrijk bij een schoolkeuze. Donald voelt zich natuurlijk als een eend in het water, maar vreemd genoeg is zijn avontuur als held van de dijken, bij mijn weten nooit in Nederland verschenen. Carl Barks tekende dit in 1964. Ik fantaseer nu al over het script ‘Donald Duck in de Delta’.

zaterdag 25 april 2009

Samenwerking B for Books


Waar ik bedrijven en organisaties graag warm voor maak is een eigen boek. Alle ideeën, maten en (kleine) oplagen zijn mogelijk. Bij elk budget past een boek. Het is simpel en betaalbaar om ieder jaar een update te maken. Van jubileum tot jaarverslag. Denk ook eens aan een (familie)biografie bij familiebedrijven. Van een premium tot een passend verhaal in een miniboekje bij een merklabel. Het boek creëert zijn eigen distributie, via kanalen waar geen digitale massa’s dringen om het beeldscherm. Dat wil niet zeggen dat een boek prima crossmediaal te gebruiken is.
In samenwerking met B for Books leveren we één adres voor ervaren bedrijfsjournalistiek, redactie, opmaak, productie en distributie - ook naar de boekhandel.

dinsdag 21 april 2009

Aleid Wolfsen Trofee


Verwijderingsbijdrage: Bel de uitgever!

dinsdag 7 april 2009

Aart Staartjes



Stem tegen een doodlopende Sesamstraat.

maandag 30 maart 2009

Aandelenassuradeur Sem van Berkel


Yesterday = history
Tomorrow = mistery
Today = a gift
...that's why we call it PRESENT

woensdag 19 november 2008

Druk- of Digi-taal

De doelgroep bepaalt of er als uitgever gekozen wordt voor print of digitaal. Redacties kunnen wel stellen dat men geen nieuws wil ‘vasthouden’, maar dan is er iets mis met de redactie. Een vakblad maakt zijn eigen nieuws en maakt zich niet afhankelijk van de officieel als ‘nieuws’ verklaarde feiten. Valt er weer eens een topman van de trap, dan is dat duidelijk snel en hard nieuws dat direct digitaal kan. Maar een verhaal als de goede man nog boven staat en nog niet dreigt te vallen, kan nieuws worden als de informatie tot de val al verwerkt is. Vrij weinig mensen vallen figuurlijk opeens van de trap. Daar zit meestal een aanloop in, al is het maar door degene die de laatste duw moet geven. Een wat sensationeel voorbeeld, maar de praktijk leert dat het meeste nieuws al enige tijd oud is. Niet te voorspellen maar wel in een journalistiek eerder stadium aan te duiden. Een voorbeeld uit mijn vroegere leven: de fusie tussen John de Mol en Joop van den Ende was al negen maanden in bespreking voordat het naar de pers lekte. Nou ja, lekte, een hardnekkig journalist was maanden aan het bellen en speuren. Toch nog negen maanden. Nee, dan de kredietcrisis... Die werd al een jaar van tevoren gevreesd en beschreven voordat de pleuris uitbrak. Maar bankzitters zijn trager dan hun vakbladen. Digi-taal had in de informatie van kredietcrisis niets versneld. Even los van de bonussen die digitaal op het laatste moment werden overgeboekt. Natuurlijk is er verschil tussen technische nieuwtjes die per dag verouderen of een achtergrondartikel. Natuurlijk is er verschil tussen vervelende servicerubrieken als agenda’s en personalia en een analyserend artikel. Digtaal heeft zijn functie. Maar een journalist die denkt in print ‘nieuws vast te houden’, kan maar beter niet voor een vakblad werken. Die is te afwachtend in elke taal.

maandag 17 november 2008

The message is the medium

‘Van weekritme naar feed, van magazineredactie naar nieuwsredactie.’ Dat is de toekomst van de vakbladen vonden deelnemers aan een NVJ-debat over vakbladen en journalistiek. ‘Uiteindelijk zal alle content online moeten. Nieuws vasthouden? Dat is niet meer van deze tijd.’ Het journaille was het er wel over eens dat print niet zal verdwijnen. ‘Een blad doet het nog altijd beter ‘in bad, in bed en op de wc’.
Waarmee de journalisten de functie van een vakblad als huishoudpapier zwaar onderschatten. Een vakblad in print is namelijk meer dan alleen informatie: het is een clubblad.
Het is een onderschatting te denken dat mensen alleen maar als privépersoon vatbaar zijn voor emoties. Luister maar eens naar de gesprekken over de keuze van een leaseauto. Het is een onderschatting te denken dat dosering, toon en muziek van de informatie er niet toe doen in het werk. Natuurlijk zal er verschil in beleving zijn tussen het stereotype van de computernerd, en de manager die in een mooi vakblad eens rustig wil lezen. Niet in bed, bad of wc, maar gewoon op zijn werk, aan zijn mooi gepolitoerde tafel. En na lezing mee in de tas. Een gedrukt vakblad wordt als persoonlijk ervaren, wordt direct na ontvangst door iedereen tegelijk ervaren en de lezers weten dat. ‘Heb je de nieuwe ... al gelezen?’
Adverteerders betalen nog steeds meer, op voorhand, handje contantje, in print. Clikadvertenties worden per contact in centen betaald. De advertenties worden in print beter bekeken, zijn kwalitatief mooier en lenen zich veel beter voor sfeervolle themareclame.
Typische actiereclames kunnen heel goed via het beeldscherm gecommuniceerd kunnen worden, omdat reageren op een actie ideaal werkt bij clickads. Dus de doelgroep bepaalt het medium, zowel de lezer als de adverteerder. Dus zeker niet redactie of het nieuws. Die moeten zich aanpassen aan de mediumkeuze als het gaat om een goed vakblad.

Vakkenvullen

Een vakblad is niet alleen een journalistiek product – geen enkel medium overigens – maar de journalistieke misverstanden bij vakbladen hopen zich op. Een enge uitgever uit een vorig leven noemde vakbladen ‘PMC’s’, nooit een goed teken die drie letters samen, maar in dit geval stond het voor Produkt-Markt-Combinaties. Een correcte beschrijving, alhoewel ieder product altijd een eigen markt zoekt. Met een doos PMC’s kan een uitgever heel suffe bladen maken, als men niet bedenkt dat Markten eigenlijk Mensen zijn. (Ook open-deur-marketingtheorie.) Maar zelfs bij een open deur, slaagt een journalist erin te botsen. Wie tegen een journalist zegt dat hij/zij voor de markt schrijft, krijgt een ethisch-allergische reactie van: ‘Ik schrijf niet wat de mensen willen’. Dat zou ik maar wel doen: schrijven over wat de mensen willen lezen. Anders stoppen ze met dat vakblad.

Marktvak
Adverteerders betalen een medium, abonnee-inkomsten zijn bij succesvolle media maximaal 50% van de omzet, bij vakbladen gemiddeld zo’n 30%. Erger: bij een vakblad zijn de lezers ook de adverteerders. Nog erger: adverteerders zijn - als lijdend journalistiek voorwerp - ook vaak onderwerp van de redactie. Daar zijn redactiestatuten voor. Alle gelden komen bij een vakblad uit één markt, dit in tegenstelling tot de consumentenmedia, waar lezers/kijkers andere personen zijn dan de adverteerders.
Als het om vakbladen gaat, ken/zie/hoor ik niemand die nog het verschil maakt tussen een vakblad en een brancheblad. Een vakblad handelt over een vak, een beroep, een ambacht, een kunst. Een vakblad moet alle vakbroeders en –zusters bereiken om commercieel te slagen. En die groep én de redactie moeten interessant zijn voor (derden) toeleverende adverteerders.
Een brancheblad behandelt een keten binnen een markt: van makers (vaklui) tot afnemers en de tussenliggende handelsketen. In een brancheblad adverteert de ene lezer voor de andere lezer. En voor beide soorten bladen gelden als adverteerders de onvermijdelijke juristen, accountants, en meedenkende banken, toen dat nog geen humor was.
Als vakblad moet je een duidelijk omschreven vak van de markt vullen: vakmensen of vakhandel. Ik kon een keer een journalistiek vakblad-over-alles kopen, maar er zat geen goede doelgroep of markt onder: te weinig bereik onder journalisten, geen bereik onder de industrie. Verkopende uitgever verontwaardigd weg: ‘Als je er zo over denkt...!’ Het was toch zo’n interessant blad? Ja, er zijn interessante manieren om geld te verbranden en het maken van geïnspireerde, interessante vakbladen zonder markt is er daar een van.

Me too me too me too
Hetzelfde geldt overigens ook voor de publieksmedia die geen vak vullen. De gratis ochtendbladen Dag en De Pers, naast Spits en Metro, waren en zijn tot mislukking gedoemd door hun diffuse distributie, diffuse doelgroep, dus diffuse markt, dus niet interessant voor adverteerders. Adverteerders maken namelijk mediaplannen, ze tippelen niet als consumenten op de koopjes.
Spits en Metro doen het goed omdat ze hun doelgroep afbakenen met de distributie: openbaar vervoer. Dat zijn de studenten, jongeren, werkenden zonder leaseauto, kortom: aankomende en beginnende carrièremakers die hun leven nog grotendeels aan het inrichten zijn. Aloude marketingwijsheid: waar ruimte is voor één, is ook ruimte voor twee en die tweede noemen we ‘Me too’. Maar Dag en Pers waren niet eens ‘Me too me too’of zelfs ‘Me too me too me too’ –producten, want ze zitten in een ander, niet nader omschreven vak. Pers en Dag kunnen of konden roepen dat ze kwalitatief beter zijn, maar een medium is niet alleen een journalistiek product. Een medium is een vakkenvuller.